Wanda de Kanter

‘De strijd tegen roken slaat door’ kopt Trouw boven een commentaar. Januari staat in de eerste week bol van dit soort verhalen over het rookvrij maken van ziekenhuizen. En het wordt de roker nóg lastiger gemaakt, omdat hele winkelketens stoppen met de verkoop van sigaretten. Wordt 2018 het jaar van de meeste gestopte rokers?

https://www.oncology.nl/content/worden-de-ziekenhuizen-nu-echt-écht-helemaal-rookvrij

Pauline Dekker en Wanda de Kanter namen op 1 januari de aftrap. Een hilarische uitzending van BNR Beter stond in het teken van gouden tips om met zachte hand succesvol te kunnen stoppen met roken en fabels te ontkrachten. Maar de stoppen-met-roken-activisten vertellen ook over de stand van zaken in de rechtszaak van de stichting Rook Preventie Jeugd tegen de tabaksindustrie.

Crimineel gedrag
Een aanklacht die niet mals is; ‘zware mishandeling met de dood tot gevolg, valsheid in geschriften en het opzettelijk veroorzaken van een hersenziekte; verslaving’. Longarts Wanda de Kanter is duidelijk over de zaak: “Het is niet de bedoeling dat we doorgaan met civiele zaken zoals in Amerika. Het moet afgelopen zijn met het criminele gedrag om mensen met opzet verslaafd te maken,”aldus De Kanter. Deze uitspraken komen niet uit de lucht vallen en de zaak wordt onder andere ondersteunt door KWF Kankerbestrijding.

Longkanker doodsoorzaak nummer 1
De acties van de stoppen-met-roken-activisten Wanda de Kanter en Pauline Dekker en de rigoureuze keuzes om de zorg rookvrij te maken zijn bittere noodzaak. Het CBS toont cijfers waaruit blijkt dat longkanker inmiddels ook doodsoorzaak nummer één is voor vrouwen.

Andere gevolgen van roken
Mannen doen niet onder. Longkanker is voor hen al jarende meest voorkomende vorm van kanker, na prostaat-, darm-, en huidkanker. En longkanker is niet het enige meestal fatale gevolg van roken en meeroken. Teer in sigaretten kan leiden tot bronchitis, longemfyseem, longkanker en keel-, slokdarm- en strottenhoofdkanker. Koolmonoxide leidt tot verminderde conditie, aderverkalking, hartklachten, herseninfarct en hersenbloeding. Nicotine leidt tot verslaving en een verhoogde bloeddruk.

Wat zegt de WHO
De World Health Organisation is duidelijk over roken. Zij raden een zestal maatregelen aan die allen wetenschappelijk onderbouwd zijn. Deze maatregelen, MPOWER genoemd, houden onder andere het beschermen tegen tabaksrook in. De maatregelen zijn in een verdrag vastgelegd en door meer dan 160 landen getekend: de Framework Convention on Tobacco Control (FCTC). Het FCTC-verdrag is in principe bindend, maar veel landen hebben het niet over de hele linie in de nationale wetgeving geïmplementeerd.

Trekpleister en Kruidvat
Die felle hand naar de tabaksindustrie en meer inzicht over de schadelijkheid van roken, wierp de afgelopen week het licht op een opvallende keus; De winkelketens van Trekpleister en Kruidvat gaan zo’n 3 procent van de totaalomzet ‘inleveren’, omdat zij uit morele overwegingen de sigaretten uit de schappen halen. Kitty Koelemeijer, hoogleraar marketing zegt voor BNR Nieuwsradio dat zij verwacht dat er meer drogisterijen zullen volgen.

Rookverbod in ziekenhuis Enschedé
In de media gonsde het ook van de berichten dat onder andere verpleegkundigen binnenkort niet meer mogen roken als zij met patiënten in contact komen. Voor verpleegkundig en het overige personeel van ziekenhuis MST in Enschede geldt die regel echter al sinds juni vorig jaar. Daar is roken in bedrijfskleding verboden en mag er alleen nog maar een sigaret opgestoken worden tijdens de lange pauzes bij de personeelsingang.

100 euro boete
Het overtreden van de rookregels zou de rokende verpleegkundige 100 euro kosten. Het ziekenhuis had dit verbod ook al eens in 2008 ingesteld, maar dat hield geen stand. Het bestuur blijft zich hard maken om het roken te ontmoedigen. “De rook trekt in je kleding en het is voor patiënten heel vervelend als personeel naar rook stinkt. Bovendien geeft het een verkeerd signaal af, als iemand die herkenbaar is als zorgpersoneel een sigaret opsteekt.”, aldus de woordvoerder van het MST voor Tubantia.

Gastvrij ziekenhuis
Ook het Deventer Ziekenhuis beraadt zich al sinds de zomer van 2017 over het rookbeleid. De Stentor schrijft dat vanwege toenemende klachten van niet rokende bezoekers en patiënten wordt overwogen om het ziekenhuis rookvrij te maken. Longartsen zouden hebben aangedrongen op het volledig uitbannen van roken op het gehele ziekenhuisterrein. Voorzitter van het Deventer Ziekenhuis, Els Heldeweg is nog niet overstag om het hele ziekenhuisterrein rookvrij te maken: “Wij vinden volledig rookvrij te ver gaan. Dat past niet bij het gastvrijheidsbeleid van het ziekenhuis. Als mensen willen roken, dan moeten ze daarvoor in de gelegenheid kunnen worden gesteld. Maar dan wel op een plek waar dit niet tot overlast leidt”, aldus Heldeweg.

Geen excuses
Het Medisch Centrum Leeuwarden is wel streng voor haar rokende gasten. Deze week meldden zij het volgende: ‘Per 1 januari 2018 is het MCL helemaal rookvrij. Echt helemaal.’ Het ziekenhuis meldt dat het rookverbod zelfs geldt voor de e-sigaret, en de ‘rookvrije sigaretten’ zoals de iQos/Heets en andere rookgerei. Het ziekenhuis wil geen excuses van rokers en verwacht dat iedereen zich aan de regels houdt. Het ziekenhuis adviseert rokers om te stoppen met roken.

Totaal Rookverbod in Tilburgs ziekenhuis
De Friezen pakken het rigoureus aan, maar zij zijn niet – zoals sommige media meldden – het eerste ziekenhuis met een totaal rookverbod. Anderhalf jaar geleden besloot het ziekenhuis Röpcke-Zweers, in Hardenberg, rokers te weren van het ziekenhuisterrein, zo meldt RTV Oost. En vanaf vorig jaar oktober geldt er in het Elisabeth TweeSteden ziekenhuis in Tilburg ook een totaal rookverbod. Alle plekken die aanvankelijk voor rokers waren ingericht, zijn gesloten. “Dat doen we omdat we het roken zoveel mogelijk willen ontmoedigen. We willen hiermee ook het goede voorbeeld geven in de strijd tegen het roken”, aldus de woordvoerder van het Elisabeth TweeSteden ziekenhuis voor Het Brabants Dagblad.

Poll onder verplegend personeel
In een recente poll van het vakblad voor verpleegkundigen Nursing gaven verpleegkundigen aan dat zij ook vinden dat roken in uniform niet langer moet mogen. Van de 1337 stemmers vond bijna 40 procent dat zorgverleners niet zouden moeten roken op het werk. Zij vinden dat niet vanwege de voorbeeldfunctie. Dat vond ruim 30 procent weer wel. Ruim een kwart van de stemmers vindt dat je best tijdens het werk moet kunnen roken. Het is niet bekend hoe de artsen over het roken in de zorg denken.

Intentieverklaring KNMG en verslavingszorg
Het is overduidelijk een beleid dat langzaam in de Nederlandse zorg zal doordringen, of de roker het daar nu mee eens is of niet. Wellicht is dit strenge beleid mede beïnvloed door een intentieverklaring die in het voorjaar van 2017 door negen zorgpartijen is ondertekent. Initiatiefnemer KNMG, NFU (Nederlandse Federatie voor Universiteiten), een aantal instanties voor verslavingszorg, De Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuizen en de NVZD (bestuurders in de zorg) hebben hierin toegezegd de komende jaren nu echt werk te maken van het rookverbod in ziekenhuizen (inclusief de terreinen)