Wanda de Kanter

Geschreven voor artsennet.nl in februari 2014. Nu gepubliceerd op FAB Magazine, 4 april 2014

Elke dag krijg ik van verkopers of gebruikers van de elektronische sigaret een bombardement aan agressieve onzin tweets en mails. Twitteraars met één of twee volgers gaan los, de agressie spat eraf. Stoer. Niet de tabaksindustrie is moorddadig, maar zij die commentaar geven op de e-sigaret. Mensen die van alles vinden en voelen en nu niet bepaald van de nuance zijn. Zijn het wel mensen die hierachter zitten of is het de georganiseerde tabaksindustrie? De feiten die ik in elk interview herhaal splits ik op in een individueel stop argument en een deel algehele gezondheidszorg. Niet extreem. Genuanceerd.

Stoppen met roken, of doorgaan met je nicotineverslaving?

Als je de e-sigaret wilt gebruiken om te stoppen met roken, vraag ik de roker: ‘Wil je echt stoppen met roken of wil je eigenlijk doorgaan met nicotine?’. Als je verslaafd wilt blijven aan nicotine geeft de elektronische sigaret schadebeperking, dat kan niet anders. In tabaksrook zitten honderden kanker verwekkende stoffen. In de elektronische sigaret vrijwel alleen nicotine. Dat geldt alleen niet als je kanker hebt gehad. Nicotine op de lange termijn is kanker bevorderend. Cellen die versleept zijn en elders in het lichaam ‘slapend’ aanwezig zijn, kunnen eerder gaan uitgroeien. En dat kan dan leiden tot uitzaaiingen. De veiligheid op de lange termijn is nog niet aangetoond.

Zeven van de tien

Als je de e-sigaret wilt gebruiken om te stoppen met de verslaving, is het zo’n beetje net zo goed als andere nicotinevervangers die je bij de drogist koopt: na een jaar zijn zeven van de 100 mensen gestopt. Dus 93 zijn alweer begonnen met roken. Als je dat vergelijkt met een nepmiddel (placebo) is dat getal ongeveer 5% (vijf van de 100 zijn nog gestopt na een jaar). Als je écht wilt stoppen met roken (= je verslaving!), zijn er effectievere methodes: een combinatie van pillen of tijdelijk nicotine pleisters SAMEN met gedragsmatige begeleiding, leidt tot bijna 30 stoppers van de 100 na een jaar. Aan jou de keuze. Wat wil je?

Iemand die gestopt is met roken en nu alleen nog maar elektronisch rookt, is niet echt gestopt. De nicotineverslaving blijft in stand. Er zijn ook mensen die kunnen stoppen na het betasten van twee bergkristallen. Dat helpt hen echt, maar of het werkt? Van hen krijg ik geen boze mails. Daar zit geen marketing machine achter.

Publieke gezondheid; marketing door de tabaksindustrie

Op publieksniveau is het een ander verhaal. We weten dat de tabaksindustrie achter de elektronische sigaret zit.

Zij heeft miljarden nicotine ampullen ingeslagen. We weten dat de tabaksindustrie maar één ding wil: kinderen zo jong mogelijk aan het roken krijgen. Life long consumers van hen maken. Kijk naar de recente immens populaire Philip Morris reclame in Duitsland: volledig op de adolescent gericht. En dat in een land dat het verdrag met de Wereld Gezondheidsorganisatie heeft getekend dat reclame op kinderen gericht niet toestaat. In Derde Wereld-landen, waar reclame gericht op kinderen wél is toegestaan, bereikt Philip Morris jongeren door onder andere muziekfestivals te sponsoren.

De tabaksindustrie positioneert de elektronische sigaret om op plekken door te roken waar het nu niet mag. Op deze manier wordt de nicotineverslaving in stand gehouden én werkt het als reclame. Wie kan op afstand een damper van een roker onderscheiden? Zien roken doet roken. Door intensieve mediacampagnes is het oude beeld van de roker op de tv weer terug.

Big Tobacco noemt het een “moment van consumptie“. Of het nu een trekje aan je sigaret is of een puff van je damper. Laat je niet voor de gek houden door deze misdadige industrie die bij juist gebruik de helft van haar gebruikers doodt. Wie die agressieve believers zijn? Het is de spreekbuis van de tabaksindustrie, direct of indirect. Zij besteden miljarden aan hun marketing. En hebben geen enkel, maar dan ook geen enkel ander doel dan jou verslaafd te maken of te houden.

Vandaag is bekend gemaakt dat Philip Morris meer dan 1000 man in Nederland gaat ontslaan. Niet omdat het aantal rokers afneemt, nee, de fabriek in Bergen op Zoom maakt winst. Philip Morris is bezig met groei, de CEO verdient 20 miljoen euro en hij moet zijn aandeelhouders tevreden stellen. Ongetwijfeld zullen ze zich vestigen in lage lonen landen, zonder gedoe met cao’s en 3% loonsverhoging. De reden die Philip Morris noemt is o.a. smokkel: terwijl 90% van de sigaretten voor export bedoeld zijn. Het bedrijf laat haar ware gezicht zien.