Ik ben fan van longarts Wanda de Kanter. Niet alleen omdat ze onze jeugd wil beschermen tegen dat vermaledijde roken, maar omdat ze op buitengewoon scherpe en moderne wijze actievoert. Als voorzitter van de Stichting Rookpreventie Jeugd en stimuleert ze Nederland om en masse aangifte te doen tegen de tabaksindustrie. ‘Huisartsen specialisten, tandartsen, fysiotherapeuten, (academische) ziekenhuizen, patiëntenverenigingen en gezondheidsfondsen willen allemaal dat de tabaksproducenten zich voor de rechter verantwoorden voor hun misdadige praktijken’, aldus de actiesite sickofsmoking.nl.
Dat roken het meest schadelijke is wat je kan doen leidt tegenwoordig geen twijfel meer. Maar wat moet je doen als (long-)arts als je dagelijks de dramatische gevolgen in je spreekkamer ziet? Je spreekt je patiënten erop aan en voert motiverende gesprekken in de hoop dat ze stoppen. Maar je observeert ondertussen ook de schrijnende verschillen tussen bevolkingsgroepen: hoe lager het opleidingsniveau en de sociale klasse, hoe groter de kans op een ongezonde leefstijl, met alle gezondheidsrisico’s van dien. We knijpen onze ogen toe onder de inmiddels sleetse vrijheidsmantra. Maar die zogenaamde vrijheid die we in onze maatschappij als hét heilig huisje beschouwen, begint steeds meer op ernstige verwaarlozing te lijken, met name als het dus gaat om de sociale onderklasse.
De tabaksindustrie maakt hier dankbaar misbruik van en veroorzaakt middels het principe van de vrije markt willens en wetens een breinziekte, die we volgens de DSM5 gewoon verslaving noemen.
Het Corporate Consumption Complex heeft ertoe geleid dat ondernemingen tegenwoordig meer invloed hebben op de publieke gezondheid dan artsen, ziekenhuizen en gezondheidswetenschapers. (The Guardian, 21 januari 2014) Iedereen staat erbij en kijkt ernaar. Je zou zeggen dat de politiek dergelijke maatschappelijke misstanden per direct aan banden legt. Maar het komen en gaan van politici met vaak onvoldoende echte dossierkennis veroorzaakt al jarenlang een dodelijke impasse. Met een eindeloze stroom onderzoeken en rapporten wordt verbloemd dat de politiek steeds meer naar de pijpen van de grote ondernemingen danst, de ‘Lobbycratie’. Hiermee wordt de vaak onzichtbare en bepalende invloed van belangengroepen van grote multinationals op de politieke besluitvorming bedoeld. De zoveelste taskforce gaat aan de slag met ‘knel- en verbeterpunten’, met als naargeestig doel dat er in de dagelijkse praktijk niets verandert. Ondertussen komen velen vroegtijdig aan hun eind door de tabak en worden steeds jongeren actief verslaafd gemaakt om de dode rokers te vervangen zodat de schoorsteen van de tabaksindustrie blijft roken.
Als de politiek niet beweegt en je als arts op individueel niveau onvoldoende invloed kan uitoefenen om deze maatschappelijke misstand aan te pakken, is de vraag: wat nu?
Als specialist is het namelijk je plicht om niet alleen de gezondheid van de patiënt te bevorderen maar ook die van de gemeenschap als geheel. (CANMED 5.2)
De gerichte aanval van de Kanter cum suis op de Tabaksindustrie is dan ook de enige logische en effectieve vervolgstap, tenminste als je je verantwoordelijkheid als zorgverlener serieus neemt.
Ik hoop van harte dat velen haar voorbeeld volgen en daadwerkelijk opstaan tegen ondernemingen die onze patiënten bewust ziek willen maken.
P.S. KNMG, doen jullie ook mee?