Stoppen-met- roken polikliniek: 20 redenen om het ook in het ziekenhuis op orde te hebben 2-2-2021 Wanda de Kanter
De eerste persoon waar een roker zou kunnen stoppen met roken, tenzij hij het natuurlijk coldturkey doet- is bij de praktijkondersteuner en/ of de huisarts. Mits deze behandelaar- vanzelfsprekend- in het kwaliteitsregister staat. De tabaksverslaving is een ernstige verslaving, maar sommigen lukt het toch om na een kort rookstopadvies te stoppen, een ander heeft langdurige begeleiding nodig. Het is moeilijk van tevoren in te schatten wie wat wanneer nodig heeft. Iemand die maar een paar sigaretten per dag rookt kan toch behoorlijk verslaafd zijn. Als het bij de huisartspraktijk niet is gelukt, is het zinvol de patiënt naar een rookstop polikliniek te verwijzen. Wacht hier niet te lang mee omdat blijkt dat als je geen actie onderneemt de volgende stoppoging gemiddeld pas over 5 jaar zal zijn. Als dit ook faalt en er zijn serieuze gezondheidsproblemen kan de patiënt naar de verslavingszorg worden verwezen. We noemen dit het trechtermodel. Als iemand in de ketenzorg COPD/ DM wordt behandeld dient van deze volgorde niet te worden afgeweken. Het resultaat is leidend.
De rookstop coach op de rookstoppolikliniek zal een motiverend gesprek voeren, patiënt zinvolle informatie geven en een stoppen stappenplan laten maken. Ook zal de rookstoppolikliniek zijn jaarlijkse resultaten op de website en aan de verzekeraar kenbaar maken.
Waarom
Er zijn 20 redenen waarom ook /juist een ziekenhuis deze rookstop faciliteit op orde moet hebben: boter bij de vis, het ijzer smeden als het heet is.
- De kinderarts: een meisje van 5 jaar oud wordt voor de derde keer opgenomen in het ziekenhuis met een status astmaticus, haar haren ruiken naar rook. Beide ouders roken. Als kinderarts verwijs je de ouders naar de stoppen met roken polikliniek
- De gynaecoloog: de ivf-poli begeleidt mensen met een zwangerschapswens. Zolang de vrouw rookt is de kans op een succesvolle ivf-poging gehalveerd
- De vrouw heeft een EUG (extra uteriene graviditeit)gehad, dat is sterk roken gerelateerd. Voor een eventuele zwangerschap dient zij het roken proberen te staken. Eenmaal zwanger zijn aangeboren afwijkingen verhoogd bij rokende moeders: als je graag een baby wil: stop eerst met roken dan met de pil
- De rokende zwangere kan leiden tot serieuze groeiachterstand bij de foetus
- De chirurg/ de anaesthesist: Het aantal serieuze complicaties (naadlekkages) en wondinfecties is bij rokers tot wel 4 x verhoogd. De kans bij een grote ingreep dat iemand op de IC beland is ook sterk verhoogd bij rokers. Elke patiënt zou moeten stoppen met roken voor een operatie. Bij mamma reconstructie na een borstamputatie opereert de plastisch chirurg een roker niet omdat de kans op mislukken te hoog is
- De longarts: de patiënt met COPD: de enige werkelijk zinvolle behandeling is stoppen met roken. Liefst in een vroeg stadium. De neiging bestaat vooral aan COPD GOLD IV te denken maar dan ben je te laat. Rokers hebben vaker virale luchtweginfecties en exacerbaties van hun COPD. Voor een eventuele longtransplantatie moet een roker minstens een half jaar gestaakt zijn.
- De patiënt met een pneumothorax: de recidief kans is sterk verhoogd bij rokers
- De geneticus: de patiënt met een aangeboren genetische afwijking: bv BRCA II: Rokers met deze mutatie hebben 25 % kans om longkanker te ontwikkelen.
- De oncoloog/ radiotherapeut : patiënten met kanker: als vast onderdeel van het behandelplan zal elke patiënt een motiverend gesprek dienen te hebben op de rookstop polikliniek: de kans op uitzaaiingen zal afnemen als iemand stopt met roken, de kans op een tweede primaire tumor neemt af, de prognose en de kwaliteit van leven zal in alle stadia verbeteren als iemand stopt met roken. Tegen de tijd dat er longkanker screening is kan dit niet geschieden zonder een adequate rookstop begeleiding.
- De vaatchirurg: bij claudicatio intermittens is stoppen met roken naast een looptraining vaak de eerste stap voordat er beeldvorming geschiedt. Hierdoor kunnen interventies worden uit of afbesteld.
- De cardioloog: angineuze klachten, boezemfibrilleren, een recent infarct zijn harde indicaties voor een goede rookstop interventie om de kans op een recidief te beperken. 60 % van alle cholesterolverlagers kunnen gestaakt worden als iemand stopt met roken
- De neuroloog: beroertes bij jonge mensen komen 3-6 x zo vaak voor bij rokers. De ziekte MS verslechtert bij roken. Rokers hebben vaker hoofdpijn. Er is een 70 % toename op dementie bij rokers.
- De internist ziet patiënten met Diabetes Mellitus die een sterk verhoogd risico hebben op “kleine vaatjes “ziekten in hart, nieren, benen en hersenen. Als zij roken is de kans hierop verhoogd.
- De reumatoloog: roken is een belangrijke oorzaak van het ontstaan van reumatoïde artritis. Als je stopt met roken neemt de inflammatie en de pijn in het algemeen af.
- De KNO-arts ziet kinderen met chronische middenoorontstekingen bij rokende ouders, mensen met een chronische sinusitis door roken en patiënten met keelkanker hebben eerder een recidief.
- De uroloog: bij de helft van de patiënten met blaaskanker is dit veroorzaakt door roken. Stoppen met roken verkleint de recidief kans
- De psychiater: depressies, angst en paniekstoornissen kunnen na stoppen met roken verbeteren.
- Kaakchirurg/ orthodontist: protheses mislukken vaker bij rokers
- Dermatoloog: hidradenitis suppurativa komt vrijwel alleen bij rokers voor
- De oogarts: de meest voorkomende oorzaak in Nederland van blindheid is maculadegeneratie door roken
Hoe
In elk ziekenhuis is een betrokken longarts, cardioloog of andere specialist het aanspreekpunt voor de organisatie binnen het ziekenhuis en buiten het ziekenhuis.
- Zorg dat het rookgedrag bij elke patiënt bij de intake bekend is en op de voorste pagina van het EPD staat
- Automatiseer een motiverend gesprek bij elke roker: verwijs naar de POH/ huisarts voor begeleiding als er geen rook gerelateerde opname is. De huisarts is op de hoogte dat indien het “thuis” niet lukt patiënt alsnog naar de rookstoppolikliniek kan worden verwezen. Indien er een rook gerelateerde opname is of stoppen met roken voor de volgende stap in de behandeling (chirurgie, oncologie, IVF, DM) van belang is wordt patiënt indien deze gemotiveerd genoeg is geadviseerd
Nederland stopt! met roken te lezen of te beluisteren: zie op de website Rookstoppoli: hier staan details over Nederland stopt! met roken ( vaak te leen , ook in de bibliotheek), het volledige stoppen stappen plan en voor hen die liever het boek beluisteren de luister CD ” podcast”
en om het stoppen stappenplan in te vullen : zie website
Daarna wordt de patiënt verwezen voor groepsbegeleiding van een jaar. De rookstopcoach zal in overleg met de patiënt bespreken of er medicamenteuze ondersteuning nodig is. Indien de patiënt terugvalt zal hij (tijdelijk) uit de groep gaan.
- Er wordt jaarlijks gerapporteerd aan de RvB / verzekeraar hoeveel patiënten verwezen zijn en hoeveel van hen na de begeleiding definitief gestaakt zijn.
- Patiënten met een alcoholverslaving dienen hier eerst voor behandeld te worden
- Er is de mogelijkheid voor (bij terugval tijdelijk) individuele begeleiding
Wanda de Kanter 